Ślonsko historia

W słowiańskiej wspólnocie 
(od I wieku n.e.)
Ślady pobytu człowieka na ziemiach dzisiejszego Śląska sięgają aż ok. 200 tys. lat p.n.e. Od I wieku n.e., przez ok. 400 lat, ziemię dzisiejszego Śląska zamieszkiwało plemię Lugiów, których uważa się za Prasłowian. Słowianie zaś przybyli na te ziemie w V wieku n.e. i pozostali tu już na zawsze.
Wielkomorawski epizod 
(ok. 890/900 - ok. 906/7)
Zanim powstało polskie państwo piastowskie, Śląsk podporządkowany był w latach 890/900-906/7 Państwu Wielkomorawskiemu.  Około roku 818 książę słowiański Mojmir (818-846) założył Państwo Wielkomorawskie, obejmujące terytorium dzisiejszych Czech. Jego następcy: Rościsław (846-870) i Świętopełk (870-894) powiększyli Wielkie Morawy o tereny Słowacji, Panonii i Serbów łużyckich. Książę Rościsław przyjął chrześcijaństwo z Bizancjum i na ziemię Słowian przybyli pierwsi misjonarze - święci Cyryl (zm. 869 r.) i Metody (zm. 885 r.). Około 890/900 roku potężne Państwo Wielkomorawskie opanowało południowe ziemie dzisiejszej Polski, w tym również Śląsk. W 906/7 roku Państwo Wielkomorawskie przestało istnieć, zniszczone m.in. przez Węgrów.
Pod rządami Czech 
(ok. 906/7 - ok. 990)
Najazdy Węgrów na Morawy natychmiast wykorzystało możnowładztwo czeskie, tworząc na gruzach upadających Wielkich Moraw swoje własne państwo. Młode Czechy, pod względem politycznym i kościelnym, w dużej mierze zależne były od Niemiec. Pod wpływy Czech dostał się wtedy również Śląsk.
Pod rządami Polski 
(ok. 990 - 1335)
Około 990 roku pierwszy historyczny władca Polski z dynastii Piastów Mieszko I wykorzystał spór czesko-niemiecki i odbił Śląsk od Czechów. Przyłączenie tej ziemi do Polski było czymś całkowicie naturalnym. Geograficznie (Czechy od Śląska oddzielały góry), kulturowo, a przede wszystkim językowo, śląskie plemiona były bliższe Polanom niż Czechom. Kolejnym wydarzeniem umacniającym związki Śląska z Królestwem Polskim było utworzenie w 1000 roku diecezji we Wrocławiu, co ostatecznie zerwało związki kościelne tej dzielnicy z Czechami. Czesi oczywiście wielokrotnie podejmowali próby odbicia Śląska, co jedynie na krótko udało się im w latach 1038/50. Potem jednak Czesi oficjalnie zrzekli się praw do Śląska. Po raz kolejny problem zarysował się po śmierci Bolesława Krzywoustego, który w 1138 roku podzielił Polskę na dzielnice pomiędzy synów. Doprowadziło to do rozbicia dzielnicowego państwa i jego wielkiego osłabienia. Podobne procesy następowały na Śląsku. Syn Krzywoustego, Władysław Wygnaniec, został dziedzicem dzielnicy śląskiej, ale musiał przed braćmi uciekać do Niemiec. Na Śląsk wrócili wprawdzie jego dwaj potomkowie, ale podzielili dzielnicę między siebie na Dolny i Górny Śląsk. Kolejne lata pogłębiały rozdrabnianie się Śląska na dzielnice. Czechy przeżywały wówczas czasy swojej największej potęgi.  Już w 1289 roku przysięgę lenną złożył Czechom książę bytomski. Stopniowo cały Śląsk został podporządkowany Czechom.
Pod rządami Czech 
(1335-1526)
Po wielu latach czeskich starań, w 1335 roku, Śląsk stał się wreszcie częścią Czech, co zaakceptował zresztą polski król Kazimierz Wielki.  Ze zniemczonych już wtedy Czech po Śląsku rozlała się fala Niemców. To m.in. stało się przyczyną wystąpień czeskiego patrioty Jana Husa. Autorytet czeskiego państwa osłabł, zaś w I poł. XV wieku armie husytów i ich przeciwników plądrowały i paliły śląskie miasta. W latach 1474-1490 Śląsk stał się na krótko prowincją węgierską. w 1490 roku, król czeski Władysław Jagiellończyk odzyskał Śląsk, stając się dodatkowo królem Węgier. Posiadłości te i dwie korony dzierżył później syn Władysława - Ludwik Jagiellończyk (1516-1526). Zginął jednak w 1526, a zgodnie z międzynarodowymi umowami: Węgry i Czechy wraz ze Śląskiem przypadły Habsburgom. Wtedy rozpoczął się długi okres autriackiego panowania na Śląsku.
Pod rządami Austrii 
(1526-1740)
Rządzący w Wiedniu katoliccy Habsburgowie, zaczęli prowadzić politykę eliminującą wyznanie protestanckie z ziem im podległych. Taka polityka stała się m.in. przyczyną wojny 30-letniej (1618-1648).
Pod rządami Prus/Niemiec 
(1740-1922)
Wykorzystując zamieszanie polityczne w Austrii, król Prus Fryderyk II Wielki (1740-1786) najechał, zajął i wcielił do Królestwa Prus Śląsk. Prusacy sprowadzili na te ziemie niemieckich kolonistów, a poprzez administrację dążyli do zniemczenia wszystkich dziedzin życia.  pod koniec XIX wieku Śląsk rozwinął się gospodarczo. Powstawały kopalnie, huty, kolej.  Mieszkańcy Górnego Śląska pozostali ducha polskiego. Kiedy po pierwszej wojnie światowej, w 1918 roku, Polska odzyskała niepodległość, poważna część Górnoślązaków opowiedziała się za przyłączeniem Śląska do Polski. Wyrazem tego były trzy kolejne powstania śląskie (1919-1920-1921). Zaś w 1921 roku przeprowadzono na terenie Górnego Śląska plebiscyt narodowy, w którym aż 40,4 % ludzi, po tylu latach oderwania od Macierzy, opowiedziało się "za Polską". Po tych burzliwych wydarzeniach ok. 30% Górnego Śląska przyłączono do Polski.
Pod rządami Polski 
(1922-1939)
Potencjał gospodarczy regionu i pracowitość Ślązaków, były przyczyną dobrej kondycji województwa śląskiego w latach międzywojennych. Województwo to było oczywiście integralną częścią Polski, ale posiadało (jako jedyne w Polsce) organa władzy lokalnej w postaci Sejmu Śląskiego, w którym zasiadało "48 śląskich posłów", wybieranych w wyborach powszechnych. Sejmowi Śląskiemu podlegały m.in.: władze powiatowe i gminne, policja i żandarmeria, szkolnictwo, opieka zdrowotna, drogi, rolnictwo, sprawy wyznaniowe, podatkowe i ustalanie budżetu.
Pod rządami Niemiec 
(1939-1945)
Druga wojna światowa była dla Ślązaków z województwa śląskiego szczególnie okrutna. Od pierwszego dnia działań wojennych, czyli od 1 września 1939 roku, hitlerowcy prowadzili na śląskiej ziemi dwa fronty. Po przejściu frontu rozpoczęła się ponad pięcioletnia okupacja, podczas której wszystkie ziemie śląskie stały się częścią Rzeszy Niemieckiej. Tragiczne też dla Ślązaków było powoływanie ich do niemieckiej armii. Tylko nieliczni potrafili się od tego obowiązku "wymigać", udając choroby, samookaleczając się lub dezerterując. Także "wyzwalanie" Śląska przez Rosjan w 1945 roku niosło ze sobą bolesne wydarzenia. Traktowali oni często Ślązaków jak Niemców - rabując, mordując.
W Polsce po 1945 roku
Po drugiej wojnie światowej, na mocy niesprawiedliwych międzynarodowych traktatów, Polskę uzależniono od komunistycznej Rosji. Obszar Polski uszczuplono na wschodzie, "darując" w zamian tzw. "ziemie odzyskane" na zachodzie, m.in. Dolny Śląsk i część Górnego Śląska - tzw. Opolszczyznę. Zaraz po wojnie Rosjanie traktowali cały Śląsk jak podbity teren wroga, kradnąc fabryki, szyny kolejowe, druty elektryczne, dobra kultury.  Wielu za rzekome współpracowanie z Niemcami skierowano do obozów karnych, np. do Mysłowic. Nieudolna państwowa gospodarka marnowała wysiłek i potencjał umysłowy wielu Polaków, co w efekcie doprowadziło do wielkiego kryzysu lat 80-tych, kiedy to w sklepach brakowało wszystkiego.
Po 1989 roku

W sierpniu 1980 roku powstał w Polsce niezależny od komunistów związek zawodowy i cały wielki ruch społeczny "Solidarność", który zmierzał do demokratyzacji ustroju. Zbankrutowanego komunizmu nie reanimował już jednak nawet, wprowadzony przez komunistów 13 grudnia 1981 roku, stan wojenny. W niedzielę 4 czerwca 1989 roku w Polsce odbyły się pierwsze powojenne wolne wybory, dając podstawę tworzenia demokratycznej i samorządnej III Rzeczpospolitej.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz